5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu gereğince yayınlanan “Merkezi ısıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerininde ısınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına ilişkin Yönetmelik” esaslarına göre Merkezi ısı merkezinden yararlanan bağımsız bölümler arasında paylaşım yapılır.
Merkezi ısınma ve sıhhi sıcak su sistemine sahip binalarda ısının elde edildiği kaynaklara ait giderler (doğalgaz faturası vs.) ve ana şebekeden alınan suyun giderleri (su faturası vs.) paylaştırılır. Paylaşımlar daire girişlerinde bulunan su ve ısı sayaçları ile radyatörlerde bulunan pay ölçerden alınan verilerle yapılır.
Yönetmelikteki paylaşım oranlarına göre, merkezi ısınma faturasının ısınmaya harcanan kısmının direkt olarak yüzde 30’u alınıp dairelerin metrekarelerine göre pay edilir. Bu ortak alanlarda kullanılan ısınma enerjisi, sistem kayıpları, asgari ısınma vs. gibi faktörleri içerir.
Merkezi ısıtma ile ısınan binalarda Bina Enerji Performans “BEP” yönetmeliği gereği ve enerjinin bina bazında verimli kullanılabilmesi için termostatik radyatör vanalarının minumum 15°C alt sıcaklık ayarına sabitlenmesi zorunludur. Bu nedenle radyatörleri tamamen kapatmak yasal değildir.
Hayır, kış aylarında sıhhi sıcak su için ortak kullanım gideri söz konusu değildir. Bağımsız bölümlere ait sıcak su sayacı bulunmaktadır ve su sayacında yapılan ölçüm, toplam sıcak su tüketimine göre ilgili bağımsız bölümün tüketiminin hesaplanmasında esas olarak alınır. Yaz ayları içinse ; ‘Toplam doğalgaz giderinden sıhhi sıcak su ısıtma gideri düşüldükten sonra kalan tutar bağımsız bölümlere ısıtılan kapalı kullanım alanları oranında paylaştırılır” olarak düzenlenmiştir.
Su dağıtım firmasından (İSKİ, ASKİ vb.) tedarik edilen su soğuk olarak binaya gelir. Bu suyu ısıtabilmek için kazan bir miktar yakıt (gaz, kömür vb.) harcayarak çalışır ve sıcak su temin edilir. Dolayısıyla tedarik edilen su miktarı için su gideri (binaya gelen su faturası) ve bu suyu ısıtmak için harcanan yakıt bedeli (doğalgaz faturası vb.) sıcak su ısı gideri olarak tarafınıza yansıtılır.
Yetkilendirilmiş ölçüm şirketleri gaz veya su tedarikçisi olmadıkları için herhangi bir birim fiyat belirlemeleri söz konusu değildir. Gider bildirimi üzerinde belirtilen birim fiyatlar tedarikçi firmanın binaya kestiği fatura tutarlarının ölçümü yapılan sayaçlardan alınan toplam tüketime bölünmesi ile elde edilir. Birim fiyatlar mevsim şartları, sistem kayıpları, binanın doluluk oranları gibi nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterir.
Merkezi ısıtma sistemlerinde kanun ve yönetmelik gereği, tasarruf ve konfor sağlamak için evinizdeki tüm radyatörlere termostatik vana takılması zorunludur. Ayrıca bireysel sistemlerde de önemli ölçüde tasarruf ve konfor sağlaması nedeniyle termostatik vana kullanımı tavsiye edilir.
A) Radyatörün üstü sıcak altı soğuk ise;
Radyatörünüzün üst tarafı sıcak alt tarafı soğuk ise termostatik radyatör vananız doğru olarak çalışmaktadır. Oda sıcaklığı, istenilen (ayarlanan) oda sıcaklığına yaklaştığı için termostatik radyatör vanası enerjiyi kısar; böylece radyatöre suyun girdiği üst kısım sıcak, alt kısım soğuk olur.
B) Radyatörün yarısı sıcak yarısı soğuk ise radyatörde hava olabilir ya da debi yetersiz olabilir;
Termostatik radyatör vanaları takılırken kalorifer tesisatlarında bulunan su boşaltılır ve montaj işleminden sonra tesisata tekrar su doldurulur. Tesisatınıza su doldurulurken birtakım radyatörlerin (peteklerin) içinde hava kalabilir. Bu problemin çözümü tesisatta bulunan havanın boşaltılması ile mümkündür.
1) Radyatördeki havanın manuel olarak alınması: Radyatörlerinizin üst köşe kısmında, termostatik radyatör vanasının aksi tarafında ‘pürjör’ adı verilen bir hava alma vanası olduğunu göreceksiniz. Tesisat işlerine hakim bir kişi kolaylıkla pürjörü gevşeterek, radyatör içindeki havayı boşaltabilir.
2) Tesisatın havayı kendi kendine atması: Bu uygulama için binada bulunan tüm termostatik vanaların ‘5’ konumuna getirilmesi ve kazan dairesinde bulunan pompanın 48 saat boyunca çalıştırılması gerekir.
Termostatik radyatör vanalarınızın montajını yapan firma ile görüşünüz, yetkili servis hizmeti alınana kadar damlatan vananın altına suyu muhafaza edecek bir kap koyabilir, mobil kolektörlü bir sisteme sahip iseniz ilgili radyatöre giden mini vanaları kapatabilirsiniz.
Radyatörünüz gün içinde ısınıyor daha sonra soğuyorsa termostatik vananız doğru çalışıyor demektir. Unutulmamalıdır ki manuel radyatör vanası kullanılan sistemlerde vanalar sürekli açık, dolayısıyla radyatörler sürekli sıcaktır. Öte yandan termostatik radyatör vanası otomatik radyatör vanasıdır. Örneğin siz termostatik vanayı ‘3’ konumuna getirdiğinizde oda sıcaklığını 20°C dereceye ayarlamak için komut vermiş oluyorsunuz. Oda sıcaklığınız 20°C dereceye ulaştığında radyatörünüzün soğuması doğaldır. Oda sıcaklığı ayarlanan değerin altına düştüğünde tekrar açar ve radyatörünüz ısınır. Radyatör gün içinde sürekli soğuk ve oda sıcaklığınız istenilen değerin altında ya da radyatör gün içinde ise sürekli soğuk ve oda sıcaklığı istenilen değerin altında ise termostatik radyatör vanalarınızın montajını yapan firma ile görüşünüz.
Termostatik radyatör vanaları oda sıcaklığını kontrol eder. İçerisinde ses yapabilecek herhangi bir mekanizma yoktur. Ses vana içinden geçen suyun basıncından oluşur. Ses şikayetinizi , ısı kontrol ekipmanlarınızın (trv, balans vanası, frekans konvertörlü pompa vs.) uygulamasını yapan firmaya bildirmeniz gerekmektedir. Firmanız, yapacağı inceleme sonucunda kazan çıkışında değişken debili sirkülasyon pompası ve sisteme balans vanası takılmasını tavsiye edebilir.
Termostatik radyatör vanalarınızı, bahar yaz geçişlerinde yani bina kazanının çalışmadığı durumlarda vana milinin uzun süre hareketsiz kalmasından dolayı takılı kalmasını engellemek için ‘5’ konumuna getirin.
Bakım gerektirmez. Ancak, tesisattaki suyun tortulu olmaması için düzenli olarak temizlenmesi ve bakımının yapılması gereklidir. Aksi taktirde termostatik vanada sorunlara neden olabilir.
Evinize günlük endüşük, enyüksek ve ortalama sıcaklık değerlerini ölçen ve belli bir süre hafızasında tutan sıcaklık ölçer ( termometre ) cihazları taktırıp , mümkünse bu ölçüm ve kayıt işleminin ısı paylaşım firmasından düzenli olarak yapılmasını ve böylece gerçek sıcaklık değerinin tespit edilmesini sağlayabilirsiniz. Doğru tespit sonrasında çözüm daha gerçekçi ve kolay olacaktır.